Mirosław Michał Baka, urodzony 15 grudnia 1963 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim, to wyróżniający się polski aktor, którego talent obejmuje zarówno teatr, film, jak i telewizję. Znany jest również jako wykonawca piosenki aktorskiej, co podkreśla jego wszechstronność artystyczną. W 2020 roku zdobył Grand Prix za rolę męską podczas 60. Kaliskich Spotkań Teatralnych – Festiwalu Sztuki Aktorskiej, za swoją znakomitą interpretację w dramacie Śmierć komiwojażera (1949) autorstwa Arthura Millera.
Jego występ miał miejsce w Teatrze Wybrzeże w 2019 roku, co świadczy o jego zaangażowaniu w polską scenę teatralną.
Życiorys
Wczesne lata
Mirosław Baka, utalentowany aktor, przyszedł na świat w Ostrowcu Świętokrzyskim. Wychowywał się w skromnej, robotniczej rodzinie. Jego matka była zatrudniona w kiosku, a ojciec pracował jako tokarz. Obaj jego przodkowie, ojciec i dziadek, również byli związani z hutą Ostrowiec. Jako młody chłopak często przebywał z dziadkiem Józefem, który był szewcem i stracił obie nogi podczas wojny, oraz z babcią Zofią i pradziadkiem Rochem. W wieku piętnastu lat, w związku z rozwodem rodziców, Mirosław stracił kontakt z ojcem. Ukończył LO nr II im. Joachima Chreptowicza, gdzie zafascynował się sztuką aktorską.
W czasie swojej edukacji Mirosław zmieniał szkoły policealne sześciokrotnie, a w międzyczasie pracował jako ratownik na pogotowiu. Tylko dzięki determinacji udało mu się za drugim razem dostać na wydział zamiejscowy krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej.
Kariera
Debiut telewizyjny Mirosława Baki miał miejsce w 1985 roku, gdy wystąpił w filmie sportowym Mirosława Borka pt. „Daleki dystans”. Jego występ u boku Jerzego Schejbala zapadł w pamięć widzów. Zaledwie dwa lata później, 17 września 1987 roku, odbył się jego debiut teatralny w przedstawieniu dyplomowym Juliana Tuwima „Bal w Operze”. Otrzymał ogromne uznanie za występy w jeleniogórskim Teatrze im. C.K. Norwida, grając w sztukach takich jak „Człowiek jak człowiek” Brechta czy „Biesy” Dostojewskiego.
W 1987 roku miał okazję zagrać w serialu „Ballada o Januszku” jako znajomy głównego bohatera. Jednak jego największym osiągnięciem była rola młodego mordercy taksówkarza w głośnym dramacie Krzysztofa Kieślowskiego „Krótki film o zabijaniu”. Ta niezwykle uznawana rola przyniosła mu Nagradę Szefa Kinematografii oraz Nagrodę Artystyczną Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki.
Po ukończeniu PWST w 1989 roku, Baka przeniósł się do Gdańska, gdzie znalazł zatrudnienie w Teatrze Wybrzeże. Tam wystąpił w wielu znaczących przedstawieniach, takich jak „Wolność dla Barabasza”, „Pluskwa” Majakowskiego, „Antoniusz i Kleopatra” oraz „Śmierć komiwojażera” w reżyserii Feliksa Falka.
Kariera filmowa Bak jest równie imponująca. Zagrał w dramatycznych produkcjach takich jak „Chce mi się wyć” i „Nad rzeką, której nie ma” Andrzeja Barańskiego, a także w filmach wojennych, takich jak „Pierścionek z orłem w koronie” Andrzeja Wajdy oraz „Demony wojny według Goi” Władysława Pasikowskiego.
W ostatnich latach Baka grał w różnych produkcjach telewizyjnych, w tym w dramacie wojennym Andrzeja Wajdy „Wyrok na Franciszka Kłosa”, gdzie wcielił się w postać policjanta. Oba te projekty, jak również sensacyjny film „Reich” Dariusza Zawiślaka, potwierdzają jego wszechstronność jako aktora.
Aktualnie Mirosław Baka rozszerza swoje talenty o muzykę, interpretując utwory takich artystów jak Włodzimierz Wysocki, Jacek Kaczmarski, Edward Stachura oraz Jan Wołek. W 2006 roku wziął udział w spektaklu „Tunel” według Kaczmarskiego, który miał premierę w sopockim Teatrze Atelier.
Warto również wspomnieć, że jest fundatorem Fundacji „Żyć z pompą”, która działa na rzecz dzieci korzystających z nowoczesnych terapii, takich jak medyczne pompy do żywienia czy insuliny. Kolejnym ważnym momentem w jego życiu była kontrowersyjna decyzja, gdy w 2010 roku podpisał list otwarty przeciwko organizacji Europride, w którym wyrażał swoje obawy dotyczące legalizacji związków jednopłciowych. Jednak z czasem zmienił swoje stanowisko w tej kwestii.
Życie prywatne
W 1988 roku Mirosław Baka związał się węzłem małżeńskim z Joanną Kreft, utalentowaną aktorką. Para doczekała się dwóch synów: Łukasza, który urodził się w 1988 roku i pracuje jako operator filmowy, oraz Jeremiego, który przyszedł na świat w 1995 roku.
Spektakle teatralne
Mirosław Baka, wybitny aktor teatralny, zyskał uznanie dzięki swoim różnorodnym rolom na scenie. Jego kariera obfituje w wiele niezapomnianych spektakli, które zadebiutowały od 1987 roku.
- 1987 – Bal w Operze,
- 1987 – Człowiek jak człowiek (reż. Hanna Herman-Cieślik, Mieczysława Walczak-Deleżyńska, Jerzy Kozłowski),
- 1988 – Biesy jako Stiepan Trofimowicz Wierchowieński (reż. Krzysztof Rogoż),
- 1988 – Sen nocy letniej jako Lizander (reż. Waldemar Zawodziński); także asystent reżysera,
- 1988 – Wolność dla Barabasza jako Barabasz (reż. Andrzej Markowicz),
- 1989 – Cnotliwa panna z ulicy Taniej jako Szpicel I (reż. Marek Okopiński),
- 1989 – Pluskwa (reż. Ryszard Major),
- 1991, 1993 – Hłasko (reż. Maciej Dejczer),
- 1992 – Antoniusz i Kleopatra jako Enobarbus (reż. Krzysztof Babicki),
- 1992 – Śmierć komiwojażera jako Biff (reż. Feliks Falk),
- 1992 – Biesy jako Iwan Szatow (reż. K. Babicki),
- 1992 – I cóż dalej szary człowieku? jako Pinneberg (reż. Marcel Kochańczyk),
- 1993 – Godzina kota jako chłopiec (reż. K. Babicki),
- 1993 – Fantazy jako Jan (reż. Szczepan Szczykno),
- 1994 – Tutam jako On; Głos M. (reż. Barbara Sass),
- 1994 – Damy i huzary jako Edmund (reż. Mirosław Bork),
- 1994 – Arkadia jako Valentine Coverly (reż. K. Babicki),
- 1994 – Sie kochamy jako Harry Berlin (reż. B. Sass),
- 1994 – Było sobie kiedyś miasto jako Joachim Mahlke (reż. K. Babicki),
- 1995 – Kto mówi o czekaniu? jako Antony (reż. K. Babicki),
- 1996 – Hamlet, książę Danii jako Hamlet (reż. Krzysztof Nazar),
- 1997 – Kilka zdarzeń z życia braci… jako Dymitr Karamazow (reż. Krzysztof Zaleski),
- 1998 – Sztuka jako Marc (reż. Jerzy Gruza); także asystent reżysera,
- 1999 – Medyk mimo chęci jako Zganarel (reż. K. Zaleski),
- 1999 – Simpatico jako Vinnie (reż. Bogdan Ciosek),
- 2000 – Ryszard III jako Ryszard III (reż. K. Nazar),
- 2001 – Nasze miasto jako reżyser (reż. Bartłomiej Wyszomirski),
- 2001 – Tragedia o Bogaczu i Łazarzu jako Kandyd (reż. K. Babicki),
- 2002 – Hanemann jako Hanemann (reż. Izabella Cywińska),
- 2002 – Beczka prochu (reż. Grażyna Kania),
- 2002 – Mewa jako Trigorin (reż. Grzegorz Wiśniewski),
- 2003 – Sen pluskwy (reż. Ondrej Spisak),
- 2003 – Don Carlos jako Markiz Posa (reż. K. Babicki),
- 2003 – Komunikacja świń (reż. Andre Hubner-Ochodlo),
- 2004 – Bash (reż. Rudolf Zioło),
- 2004 – Wujaszekwania.txt (reż. Monika Pęcikiewicz),
- 2005 – Demokracja (reż. K. Babicki),
- 2005 – Konie narowiste (reż. Jerzy Satanowski),
- 2006 – Parawany jako porucznik (reż. K. Babicki),
- 2006 – Tytus Andronikus jako Tytus Andronikus (reż. M. Pęcikiewicz),
- 2006 – Tunel (reż. Roman Kołakowski),
- 2007 – G®upa Laokoona jako ojciec (reż. Jarosław Tumidajski),
- 2007 – All inclusive jako Rafał (reż. Ewelina Pietrowiak),
- 2011 – 1920 Wojna i Miłość jako Józef Piłsudski,
- 2011 – Nie dorosłem jako Stanisław Staszewski (reż. Jacek Bończyk),
- 2014 – Maria Stuart jako Robert Dudley hrabia Leicester (reż. Adam Nalepa),
- 2015 – Raj dla opornych jako Karol (reż. Krystyna Janda),
- 2015 – Kto się boi Virginii Woolf? jako George (reż. Grzegorz Wiśniewski),
- 2017 – Marszałek jako Walery Sławek (reż. Krzysztof Lang),
- 2019 – Śmierć komiwojażera jako Willy (reż. Radek Stępień),
- 2021 – Faust jako Faust (reż. Radosław Stępień),
- 2023 – Punkt zero jako Marcin (reż. Adam Orzechowski).
Jego różnorodność i głęboki talent artystyczny sprawiły, że zyskał miejsce w sercach widzów oraz uznanie wśród artystów teatralnych w Polsce.
Filmografia
Filmografia Mirosława Baki obejmuje bogaty zbiór ról, które artysta odegrał przez kilkadziesiąt lat swojej kariery. W ciągu swojej drogi zawodowej, wystąpił w wielu filmach oraz serialach, które zdobyły uznanie zarówno w Polsce, jak i za granicą.
- 1985: Daleki dystans – Andrzej,
- 1987: Krótki film o zabijaniu – Jacek Łazar,
- 1987: Ballada o Januszku – Kolega Januszka (Stasiek Wątroba),
- 1988: Dekalog V – Jacek Łazar,
- 1989: Lepiej jest tam, gdzie nas nie ma – Jerzy,
- 1989: Chce mi się wyć – Marek,
- 1991: Nad rzeką, której nie ma – Wódz,
- 1991: Obywatel świata – Andrzej,
- 1991: Ostkreuz – Darius,
- 1991: Cień na śniegu – Sandor Gaspar,
- 1991: All of me – Hubert Miras,
- 1992: Pierścionek z orłem w koronie – Tatar,
- 1992: Vaterland – Wojtek,
- 1993: Śliczna dziewczyna – chłopak,
- 1993: Polski crash – Józef Malik,
- 1993: Auf eigene gefahir,
- 1994: Miasto prywatne – Dziurga,
- 1994–1995: Radio Romans – Antoni Wereszczaka,
- 1995: Gnoje – Mały,
- 1996: Krystalbarnet,
- 1996: Autoportret z kochanką – kapral Kos,
- 1998: Amok – Max,
- 1998: Demony wojny według Goi – Cichy,
- 1999: Lot 001,
- 1999: Ostatnia misja – Bruno Wiśniewski, człowiek Murana,
- 2000: Chłopaki nie płaczą – „Cichy”, przyjaciel Kuby,
- 2000: Wyrok na Franciszka Kłosa – Franciszek Kłos,
- 2000: Na dobre i na złe – Tomasz Wejchert, mąż Ewy (odc. 27),
- 2000: Piotrek zgubił dziadka oko, a Jasiek chce dożyć spokojnej starości – taksówkarz (odc. 2),
- 2001: Miasteczko – fotograf Jaś,
- 2001: Reich – Andre,
- 2001: Tam i z powrotem – Wiesław Król,
- 2001: Tam, gdzie żyją Eskimosi – zleceniodawca Sharkeya,
- 2003: Zaginieni – Kubak,
- 2003–2008: Fala zbrodni – Igor „Szajba” Szajbiński (odc. 1-103),
- 2003: Bao-Bab, czyli zielono mi – sierżant Makuła,
- 2004: Glina – Aleksander Zawierski (odc. 8),
- 2005: Wróżby kumaka – mechanik,
- 2005: Droga Molly – taksówkarz,
- 2005: Kryminalni – Mariusz Karliński (odc. 29),
- 2006–2008: Pierwsza miłość – Józef Szota (scenarzysta),
- 2006: Wstyd – ginekolog Tomasz Fedorowicz,
- 2007: Regina – Wiktor Boruta (ojczym Kingi),
- 2007: Pamiętasz mnie? – mąż,
- 2007: Na boso – Przemek (ojciec Ali),
- 2007−2008: Pitbull – Czesiek Rosłoń (brat Igora),
- 2007−2008: Niania – psychoanalityk,
- 2008: Wiosna 1941 – Stefan, szwagier Emilli,
- 2008: Kup teraz – aktor w filmie Zombi ci flaszkę wybombi,
- 2009: Balladyna – Kirkor,
- 2009−2010: Tancerze – Bernard Kruk,
- 2009: Smutna – Paweł,
- 2009: Piotrek trzynastego – kierowca samochodu terenowego,
- 2010: Czas honoru – Sorokin, sowiecki spadochroniarz,
- 2010: 1920. Wojna i miłość – Józef Piłsudski,
- 2011: Prosto z nieba – przyjaciel pilota,
- 2011: 80 milionów – komendant KW MO,
- 2012: Sęp – Mariusz Rajski,
- 2012: Na krawędzi – mecenas Adam Karski,
- 2012: Lubię mówić z tobą,
- 2013: Tajemnica Westerplatte,
- 2013: Wałęsa. Człowiek z nadziei – Klemens Gniech, dyrektor stoczni,
- 2013: Prawo Agaty – komisarz Krzysztof Majewski,
- 2013: Biegnij, chłopcze, biegnij – Mateusz Wróbel,
- 2014: Jack Strong – mjr Putek,
- 2015: Chemia – lekarz,
- 2016: Na Wspólnej – Janusz Szymaniak,
- 2017–2018: Barwy szczęścia – Jakub Nasielski, uczeń Anny Marczak,
- 2017: Ojciec Mateusz – Paweł Lipka (odc. 219),
- 2019: Kurier – generał Tadeusz Pełczyński,
- 2019: Legiony – Stanisław „Król” Kaszubski,
- 2020: Psy 3. W imię zasad – komendant,
- 2020: Ojciec Mateusz – Przemek Rewulski (odc. 308),
- 2021: Pajęczyna – porucznik Tadeusz Mróz,
- 2021: Miłość do kwadratu – ojciec Moniki,
- 2022: Wygrać marzenia – Józef, ojciec Maksa,
- 2023: Chłopi – Maciej Boryna,
- 2023: Dewajtis – Paweł Czertwan,
- 2023: Dom pod Dwoma Orłami. Kłamstwa Zofii – kapitan UB,
- 2024: Sami swoi. Początek – Ziębicki.
To bogate drzewo genealogiczne jego kariery pokazuje różnorodność ról, w które się wcielał, ukazując jego wszechstronność jako aktora.
Dubbing
Mirosław Baka jest znanym polskim aktorem głosowym, który przez lata przyczynił się do wielu projektów dubbingowych. Jego prace obejmują szeroką gamę postaci z gier komputerowych oraz filmów animowanych, co czyni go jednym z rozpoznawalnych głosów w branży. Oto szczegółowy przegląd jego osiągnięć w tej dziedzinie:
- 2001: Fallout Tactics: Brotherhood of Steel,
- 2003: Gorky Zero: Fabryka Niewolników – Cole Sullivan,
- 2003: Gdzie jest Nemo? – Luzak,
- 2004: Gorky 2: Aurora Watching – Cole Sullivan,
- 2005: Tom Clancy’s Splinter Cell: Chaos Theory – Sam Fisher,
- 2005: Chłopaki nie płaczą – Harasym,
- 2006: Tom Clancy’s Splinter Cell: Double Agent – Sam Fisher,
- 2010: Battlefield: Bad Company 2 – szeregowy George Gordon Haggard Jr,
- 2011: Red Orchestra 2: Bohaterowie Stalingradu – Generał Friedrich Paulus,
- 2023: Cyberpunk 2077: Phantom Liberty – Solomon Reed.
Warto podkreślić, że Mirosław Baka wykazał się niezwykłym talentem do interpretacji i ożywiania różnych postaci, co przyczyniło się do jego popularności wśród fanów gier oraz filmów.
Dyskografia
Artysta Mirosław Baka posiada interesującą dyskografię, która z pewnością przyciąga uwagę słuchaczy.
- Tunel według Jacka Kaczmarskiego, Agencja Artystyczna MTJ, 2006,
- Szara, Sztywny Pal Azji, 2017.
Nagrody i odznaczenia
Lista wyróżnień i nagród przyznawanych Mirosławowi Bace odzwierciedla jego niesamowite osiągnięcia w dziedzinie sztuki i teatru. Oto niektóre z najbardziej znaczących wyróżnień, które otrzymał w ciągu swojej kariery:
- 1989 – Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za porywającą rolę Jacka Łazara w Krótkim filmie o zabijaniu, reż. Krzysztof Kieślowski,
- 1993 – Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis”,
- 1994 – Statuetka Pegaza za niezapomnianą rolę Chłopca w Godzinie Kota Pera O. Enquista w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku,
- 1994 – Nagroda na XXIX Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form w Szczecinie za rolę w Godzinie Kota w Teatrze Wybrzeże,
- 27 marca 1994 – Nagroda Teatralna Wojewody Gdańskiego,
- 11 października 1996 – Srebrny Krzyż Zasługi z okazji 50-lecia Teatru Wybrzeże,
- 1997 – Nagroda Prezydenta Gdańska na Festiwalu Szekspirowskim za rolę tytułową w Hamlecie w Teatrze Wybrzeże,
- 1997 – Nagroda Wojewody Gdańskiego za rolę Hamleta,
- 25 marca 1998 – Nagroda im. Leona Schillera za rok 1997,
- 2001 – tytuł Radiowej Osobowości Roku przyznany przez Radio Gdańsk,
- 2003 – Pomorska Nagroda Artystyczna „Gryf Pomorski” za wszechstronny talent w teatrze,
- 2005 – nagroda na V Festiwalu Dramaturgii Współczesnej za rolę Willy’ego Brandta w Demokracji Michaela Frayna w Teatrze Wybrzeże,
- 2007 – nagroda za rolę tytułową w Tytusie Andronikusa w Teatrze Wybrzeże,
- 2008 – Honorowa Złota Ryba na Multimedia Happy End Festiwal Filmów Optymistycznych za kreację pogodnych postaci,
- 2009 – nominacja do nagrody „Złotych Kaczek” za główną rolę męską w filmie Balladyna,
- 2009 – zdobycie nagrody dla najlepszego aktora na 5. Festiwalu Filmów Niezależnych „Bartoszki Film Festiwal” w Tarnobrzegu za rolę w filmie Smutna w reżyserii Piotra Matwiejczyka,
- 25 marca 2014 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”,
- 2014 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska z okazji jubileuszu 25-lecia pracy artystycznej w Teatrze Wybrzeże,
- 2015 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”,
- 2015 – Statuetka „Orła Pomorskiego” za szczególne osiągnięcia w kulturze,
- 2016 – Nagroda Teatralna Miasta Gdańska za rolę George’a w Kto się boi Virginii Woolf? w Teatrze Wybrzeże,
- 2016 – Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza za rolę Georg’a w Kto się boi Virginii Woolf?,
- 2019 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska z okazji jubileuszu 30-lecia pracy artystycznej,
- 2019 – Nominacja do nagrody Złotego Szczeniaka na Festiwalu Aktorstwa Filmowego za najlepszą drugoplanową rolę męską,
- 2020 – Grand Prix i statuetka Wojciecha Kaliskich Spotkań Teatralnych za rolę Willy’ego w Śmierci komiwojażera,
- 2022 – Wielka Pomorska Nagroda Artystyczna za wirtuozerię aktorską i mistrzowskie kreacje teatralne i filmowe,
- 2024 – nagroda MocArty RMF Classic 2023 w kategorii: Człowiek Roku.
Nie można przecenić wpływu Mirosława Baki na kulturę oraz teatralne życie w Polsce, co doskonale ilustruje ta lista jego osiągnięć.
Przypisy
- Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 29.10.2024 r.]
- a b Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 29.10.2024 r.]
- MocArty 2023 [online], www.rmfclassic.pl [dostęp 29.10.2024 r.]
- Był przeciwnikiem gejów! Jedna rozmowa zmieniła wszystko [online], swiatseriali.interia.pl [dostęp 18.01.2023 r.]
- Mirosław Baka laureatem Wielkiej Pomorskiej Nagrody Artystycznej! | Teatr Wybrzeże [online], teatrwybrzeze.pl, 25.04.2022 r. [dostęp 29.10.2024 r.]
- Cała Polska chroni dzieci. Wiara.pl. [dostęp 01.07.2021 r.]
- Werdykt jury 60. Kaliskich Spotkań Teatralnych – Festiwalu Sztuki Aktorskiej. teatr.kalisz.pl, 26.09.2020 r. [dostęp 04.10.2021 r.]
- Personalidade: Mirosław Baka (Polônia). InterFilmes.com. [dostęp 30.07.2018 r.]
- a b c d e Aga Stalińska, Mirosław Baka: Straciłem kontakt z ojcem, gdy miałem 15 lat, „Dobry Tydzień”, 12.03.2018 r.
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny”. Oficjalny serwis Miasta Gdańska. [dostęp 07.02.2015 r.]
- Orły Pomorza 2015 – netka.gda.pl [online], 09.10.2015 r. [dostęp 29.10.2024 r.]
- Legiony. [dostęp 05.11.2019 r.]
- Absolwenci LO nr II im. Chreptowicza z 1982 roku. Absolwenci Chreptusa. [dostęp 28.12.2010 r.]
- M.P. z 1997 r. nr 12, poz. 90 „za wzorowe, wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej”.
- a b Mirosław Baka [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 29.10.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Andrzej Łada | Longin Łępicz | Roland Głowacki | Jerzy Szepetowski | Wojciech Kowman | Dawid Bajgelman | Leon Szpilman | Jan Rybkowski | Piotr Kopański | Krzysztof Bąk (poeta) | Halina Skoczyńska | Jakub Chmura | Tomasz Opałka | Bogdan Hamera | Wojciech Staroń | Janusz Popławski (śpiewak) | Agnieszka Warchulska | Krzysztof Gordon | Jan Walasek | Roman MuszyńskiOceń: Mirosław Baka