Kazimierz Cichowski

---

Życiorys

Kazimierz Cichowski był osobą o bogatym życiorysie, urodzonym w rodzinie z bogatymi tradycjami. Syn Teresy z Łubieńskich oraz Henryka, był wnukiem Romana, a jednocześnie bratem Henryka oraz siostrzeńcem Bernarda Łubieńskiego. Jego przodkowie, w tym praprapraprawnuk Maria Amalia z Brühlów Mniszchowej, stanowili ważną część jego dziedzictwa.

W 1898 roku rozpoczął naukę w gimnazjum w Sosnowcu i od 1904 roku zaangażował się w rewolucyjny ruch młodzieżowy. Po przeniesieniu do Warszawy, został usunięty z powodu aktywności w strajkach szkolnych w latach 1905-1906. W 1907 roku zdobył maturę w Petersburgu, gdzie przystąpił do SDKPiL. Następnie w latach 1907-1909 studiował w Liège, jednak ze względu na działalność polityczną został usunięty z uczelni.

W 1909 roku wrócił do Warszawy, gdzie pracował jako bankowiec i ożenił się z Janiną z Podgórskich. W latach 1910-1913 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Paryżu, lecz i tam został usunięty z powodu działalności politycznej. Po powrocie do Warszawy pełnił funkcje w Centralnym Towarzystwie Rolniczym, a później w Międzynarodowym Banku Handlowym. W 1915 roku, w wyniku ewakuacji banku z powodu działań wojennych, wyjechał wraz z rodziną do Piotrogrodu.

W Piotrogrodzie aktywnie uczestniczył w rewolucji październikowej, stając się sekretarzem piotrogrodzkiej grupy SDKPiL. Od grudnia 1917 roku pełnił funkcję zastępcy szefa Komisariatu do Spraw Polskich w Ludowym Komisariacie Narodowości. W latach 1918-1920 działał na terenie Litwy i Białorusi, gdzie m.in. był członkiem KC Komunistycznej Partii Litwy oraz przewodniczącym Centralnego Komitetu Wykonawczego Rad Delegatów Robotniczych.

Cichowski opowiadał się za przeniesieniem rewolucji do Polski przy wsparciu Armii Czerwonej, a od maja 1920 roku był zastępcą członka Biura Polskiego. Reprezentował Biuro Polskie przy Radzie Wojskowo-Rewolucyjnej frontu zachodniego Armii Czerwonej. W 1921 roku, będąc w Berlinie jako Przedstawiciel KPRP, a później aresztowany w Lwowie, był jednym z oskarżonych podczas procesu świętojurskiego w 1923 roku.

Skazany na trzy lata więzienia, odbywał karę w lwowskich oraz chęcińskich więzieniach, gdzie pisał dla „Trybuny Robotniczej” pod pseudonimem K. Jurowicz. W latach 1925-29 był członkiem KC KPP oraz Biura Politycznego tej partii. Trzykrotnie aresztowany między 1927 a 1929 rokiem, w 1930 roku skazany na 8 lat ciężkiego więzienia na Świętym Krzyżu.

W 1932 roku, w ramach wymiany więźniów politycznych, został przekazany do ZSRR. Tam, już jako rozwiedziony, pracował w międzynarodowym ruchu robotniczym. Podczas wojny domowej w Hiszpanii był współorganizatorem Brygad Międzynarodowych. W 1937 roku próbował uwolnić aresztowanych towarzyszy z KPP, co zakończyło się jego aresztowaniem przez NKWD w Moskwie i skazaniem na karę śmierci.

Stracony 26 października 1937 roku, został skremowany, a jego prochy pochowano anonimowo. Symboliczny grób Kazimierza Cichowskiego znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 104-5-23). W 1955 roku został całkowicie zrehabilitowany przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR.

---

Oceń: Kazimierz Cichowski

---