Stanisław Franciszek Dąbek

---

Życiorys

Stanisław Franciszek Dąbek, mając na uwadze swoją edukację, egzamin maturalny zdał w 1964 roku w Liceum Ogólnokształcącym im. J. Chreptowicza w Ostrowcu Świętokrzyskim. Następnie ukończył Państwową Średnią Szkołę Muzyczną im. L. Różyckiego w Kielcach, gdzie uzyskał uprawnienia nauczyciela wychowania muzycznego w 1970 roku, a jego dyplom został wyróżniony. Jego nauka kontynuowana była w Instytucie Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Tam był uczniem Karola Mrowca, zdobywając magisterium z wyróżnieniem, które uzyskał 13 czerwca 1975 roku. Doktorat obronił 17 października 1984 roku, jego praca dotyczyła „Wielogłosowego repertuaru rękopiśmiennych kancjonałów klasztoru Panien Benedyktynek w Staniątkach (1586–1754)”.

Habilitację zdobył 21 maja 1998 roku w tym samym instytucie, skupiając się na „Twórczości mszalnej kompozytorów polskich XX wieku (1900–1995)”. Przy okazji tej pracy otrzymał nagrodę Rektora KUL. Tytuł profesora nauk humanistycznych został mu nadany 18 października 2012 roku, w oparciu o dorobek naukowy oraz najnowszą publikację „Twórczość litanijna Stanisława Moniuszki i jej konteksty” (Warszawa 2011, Wydawnictwo Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina).

W zakresie badań naukowych Dąbek skupiał się na wielogłosowej muzyce liturgicznej oraz religijnej, zarówno dawnej jak i współczesnej, szczególnie polskich kompozytorów. Opracował własną metodologię analizy tego rodzaju muzyki oraz badał twórczość muzyczną Stanisława Moniuszki i Feliksa Nowowiejskiego. Jego kariera naukowa była wspierana stypendiami: podjął studia w Karl-Franzens-Universität-Graz w Austrii na Muzykalnym Instytucie oraz Instytucie Liturgii, a także w Katholieke Universiteit Leuven w Belgii, gdzie odwiedzał uczelnię wielokrotnie od 1986 roku.

Oprócz wykształcenia teoretycznego, Dąbek uczył się kompozycji prywatnie pod okiem Bogusława Schaeffera w latach 1970–1973. W latach 70. XX wieku komponował muzykę do czterech spektakli w „Scena Plastyczna KUL” Leszka Mądzika, gdzie stworzył ponad 40 minut muzyki do każdego przedstawienia. Przygotowany przez niego utwór „Ave Maria” na chór mieszany a cappella, utrzymany w estetyce schaefferowskiej, zdobył III nagrodę na Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim imieniem S. Wiechowicza (Polskiego Związku Chórów i Orkiestr oraz Związku Kompozytorów Polskich) w 1981 roku.

Pracując w obszarze akademickim, był zatrudniony w takich instytucjach jak Katolicki Uniwersytet Lubelski (1975–2007), gdzie był kierownikiem Katedry Polifonii Religijnej (1998–2007); następnie w Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, w zakresie muzykologia teoretyczna i stosowana (2000–2012), gdzie pełnił funkcję kierownika Katedry Systematyki i Kulturologii Muzycznej. Był również związany z Uniwersytetem Muzycznym Fryderyka Chopina (2002–2017), gdzie kierował Katedrą Nauk Humanistycznych (2013–2016) oraz prowadził zajęcia na Podyplomowych Studiach Teorii Muzyki.

Wiele osób związanych z jego pracą uzyskało stopień doktora pod jego opieką, w tym Zbigniew Stępniak oraz Dariusz Smolarek. Dąbek jest również członkiem zwyczajnym Związku Kompozytorów Polskich (Sekcja Muzykologów) i aktywnie uczestniczy w działalności Towarzystwa Naukowego KUL.

Książki i publikacje

Książki

Stanisław Franciszek Dąbek jest autorem wielu ważnych prac naukowych. Wśród jego istotnych publikacji znajduje się „Twórczość litanijna Stanisława Moniuszki i jej konteksty”, wydana w 2011 roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, która nosi ISBN 978-83-61489-15-3.

Kolejną istotną pozycją jest „Wielogłosowy repertuar kancjonałów staniąteckich (XVI–XVIII w.)”, opublikowana przez Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w roku 1997. Pozycja ta posiada ISBN 83-86668-87-3.

Ważnym dziełem jest także „Twórczość mszalna kompozytorów polskich XX wieku 1900–1995”, wydana przez Wydawnictwo Naukowe PWN w 1996 roku, oznaczona ISBN 83-01-12114-9.

Redakcje

Dąbek ma także na swoim koncie wiele redakcji ważnych publikacji, takich jak „Musicae Sacrae Ars et Scientia. Księga ku czci ks. prof. Karola Mrowca”, redagowana wraz z ks. Ireneuszem Pawlakiem w 1987 roku, opublikowana w „Rocznikach Teologiczno-Kanonicznych” przez Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

W 1992 roku, Dąbek był współredaktorem zeszytu „Współczesna polska religijna kultura muzyczna. Zakres pojęciowy, możliwości badawcze”, zawierającego materiały z sympozjum zorganizowanego przez Instytut Muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

W 2003 roku wydał „Ratio musicae”, który to redagował dla Wydawnictwa Akademii Muzycznej im. Fr. Chopina w Warszawie. Uznawana za ważną pozycję jest również redakcja „Thesaurus musicae sacrae summa cura servetur et foveatur”, dotycząca muzyki liturgicznej w Polsce, wydana w 2004 roku.

W 2011 roku, współredagował dzieło pod tytułem „Sanctissima Trinitas et musica: plana, figurata atque instrumentalis”, a w 2013 roku „Monodia et Harmonia Polonica Sacra. Georgio Pikulik cordis donum”, również w Wydawnictwie Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Ostatnia z redakcji, „Puccini na głosy”, powstała w 2017 roku we współpracy z Małgorzatą Sokołowicz oraz Agnieszką Muszyńską-Andrejczyk.

Wybrane artykuły

Dąbek jest także autorem wielu artykułów naukowych. Wśród nich wyróżnia się tekst „Koncepcja formy i brzmienia ‘Magnificat’ Mikołaja z Radomia”, opublikowany w zbiorze ku czci ks. prof. Karola Mrowca w 1987 roku.

W 2010 roku jego artykuł „O orientacji metodologicznej w analizie religijnej muzyki konfesyjnej. Teoria i praktyka” znalazł się w pracy poświęconej Romanowi Maciejewskiemu. Inny istotny tekst to „Dwa staropolskie przekładania psalmu 1 i ich melodyje: Andrzej Trzecieski – Wacław z Szamotuł, Jan Kochanowski – Mikołaj Gomółka”, opublikowany w 2013 roku.

W 2017 roku Dąbek napisał artykuł zatytułowany „Ewangeliczny pastor bonus w dwóch odczytaniach muzycznych”, a w 2020 roku opublikował „Glosy do badań moniuszkowskich” oraz artykuł „Missa de Lisieux” Feliksa Nowowiejskiego – wotum ku czci św. Teresy”.

---

Oceń: Stanisław Franciszek Dąbek

---