Józef Tadeusz Gawłowski

---

Życiorys

W roku 1952 Józef Tadeusz Gawłowski ukończył swoje studia na Wydziale ArchitekturyPolitechniki Krakowskiej. Po zakończeniu edukacji rozpoczął pracę w Biurze Projektów Przemysłu Skórzanego w Krakowie, gdzie zajmował się tworzeniem projektów zakładów przemysłowych. Jego kariera zawodowa zyskała na znaczeniu w 1955 roku, kiedy to dołączył do Pracowni Urbanistycznej Urzędu Miasta Krakowa.

Był nie tylko członkiem zespołu projektującego rozbudowę Półwsi Zwierzynieckich, ale również budowę osiedla Azory. W tym czasie pracował także nad pionierską koncepcją architektoniczną, która miała na celu integrowanie Nowej Huty z miejskim zespołem urbanistycznym Krakowa. Równocześnie, na sugestię profesora Juliusza Żórawskiego, rozpoczął działalność dydaktyczną na Katedrze Architektury Przemysłowej Politechniki Krakowskiej.

W 1964 roku uzyskał stopień doktora nauk technicznych. Sześć lat później awansował na stanowisko docenta w Katedrze Projektów Architektury Przemysłowej Politechniki Śląskiej, a jednocześnie rozpoczął pracę na Wydziale Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1972 roku nawiązał współpracę z wiedeńskim Internationale Institut für Industrieplanung, gdzie prowadził wykłady oraz prezentował referaty na temat architektury.

Jego międzynarodowa współpraca rozszerzyła się o uczestnictwo w sekcji UIA – Working Places and Commercial Spaces w Wiedniu. W 1978 roku uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego i został powołany na dziekana Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej, pełniąc tę funkcję przez dziewięć lat. Warto dodać, że był jednym z inicjatorów powstania Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Katowicach, której przewodniczył od 1980 do 1993 roku.

Prof. Gawłowski miał również okazję prowadzić wykłady na renomowanych uczelniach zagranicznych, m.in. w Wiedniu, Delfcie, Winterthur oraz Bratysławie. W 1988 roku awansował na profesora zwyczajnego, a jedenaście lat później przeszedł na emeryturę. Zmarł i został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskiej architekturze oraz urbanistyce.

Dorobek architektoniczny (wybrane)

Józef Tadeusz Gawłowski to uznawany architekt, którego dorobek budowlany jest niezwykle różnorodny oraz istotny dla polskiego krajobrazu architektonicznego. Poprzez szereg ważnych realizacji, jego wkład w rozwój urbanistyki oraz architektury jest nie do przecenienia.

• Kombinat Przemysłu Skórzany, zlokalizowany w Nowym Targu, to jedna z jego istotnych inwestycji,
• Zakłady Kamienia Budowlanego, usytuowane w Pińczowie, również wpływają na lokalną gospodarkę,
• Filharmonia Częstochowska im. Bronisława Hubermana, w projekcie której współautorką była Teresa Lisowska-Gawłowska, otrzymała nagrodę Ministra Budownictwa,
• Opracowanie koncepcji rozbudowy Półwsi Zwierzynieckich oraz realizacja budowy osiedla Azory, a także zaprojektowanie powiązań Nowej Huty z urbanistycznym układem Krakowa, to jego kluczowe osiągnięcia,
• Kościół w Rudach-Rysiu, zrealizowany ze współautorstwem Teresy Lisowskiej-Gawłowskiej, zdobył nagrodę artystyczną PAX,
• Zrealizował także szereg budynków mieszkalnych w Krakowie na ulicach: Juliana Fałata 2/4, Smoleńskiej 20 (obecnie Rotmistrza Zbigniewa Dunin-Wąsowicza), Senatorskiej 18A oraz 24,
• Sanktuarium MB Objawiającej Cudowny Medalik w Zakopanem-Olczy, gdzie ponownie współpracował z Teresą Lisowską-Gawłowską,
• Wykonał projekty studialne dla elektrowni cieplnych, które mają kluczowe znaczenie dla energetyki w południowych regionach Polski,
• Uczestniczył w międzynarodowym konkursie na Reichsbrücke w Wiedniu, współpracując z zespołem prof. Józefa Głomba, co przyczyniło się do jego rozwoju zawodowego,
• W końcu, zdobył I nagrodę w konkursie Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budowlanych na Most Siekierkowski w Warszawie, z zespołem, co potwierdziło jego wysokie umiejętności w dziedzinie architektury.

Wszystkie te osiągnięcia potwierdzają wielki talent oraz zaangażowanie Gawłowskiego, które odegrało kluczową rolę w kształtowaniu współczesnego wizerunku polskich miast.

Publikacje

Józef Tadeusz Gawłowski w swojej twórczości naukowej zajął się wieloma istotnymi tematami, a jego publikacje stanowią ważny wkład w rozwój architektury oraz integrację nauk technicznych i humanistycznych. Wśród jego znaczących dzieł znajdują się:

• „Rewolucja naukowo-humanistyczna”, Wyd. Omega (1974) – autorstwo rozdziału „Integracja nauk technicznych i humanistycznych”,
• „Modelowe układy zagospodarowania przestrzennego Górnego Śląska”, Wyd. Ossolineum (praca zbiorowa),
• „Methods of Designing in Industrial Projects In the Region of Production Concentration”, tom: Industrial Architecture AT the Break to the 21st Century, Wiedeń (1983),
• „Geometrische und menschliche Optimum in Architectur”, Wyd. V.Š.T, Bratysława (1988),
• „Energetyczne symulacje architektury”, Kwartalnik KUiA Oddz. PAN Katowice (1989),
• „Wybrane zagadnienia projektowania zakładów przemysłowych”, Wyd. Pol. Śl. (1990) – praca zbiorowa pod redakcją Józefa Tadeusza Gawłowskiego i Elżbiety Niezabitowskiej,
• „O twórczym poszukiwaniu współczesnych koncepcji architektury sakralnej w Polsce”, Inżynieria i Budownictwo nr 4-5 (1991),
• „Sacrum i architektura”, Architektura i Biznes nr 5 (1992).

Każda z tych publikacji wnosi cenny wkład w dyskusje dotyczące architektury i przemysłu, odzwierciedlając zarówno teoretyczne, jak i praktyczne aspekty tych dziedzin.

Odznaczenia

Józef Tadeusz Gawłowski, w trakcie swojej kariery, był uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami, które przyznawane są przez Ministrów oraz Rektora Politechniki Śląskiej. Jego dorobek został doceniony zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.

Wśród licznych odznaczeń, które otrzymał, można wymienić:

• Medal SARP,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Medal 40-lecia Polski Ludowej,
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• Złota Odznaka „Zasłużony dla województwa katowickiego”.

---

Oceń: Józef Tadeusz Gawłowski

---