Joanna Elżbieta Wojciechowicz, z domu Kaliszczak, to ważna postać polskiej architektury oraz znana z działalności opozycyjnej w czasach PRL. Urodziła się 4 listopada 1944 roku w Ostrowcu Świętokrzyskim, gdzie jej życie i kariera zaczęły nabierać kształtu.
Wojciechowicz nie tylko zdobyła uznanie w branży architektonicznej, ale również stała się aktywną uczestniczką życia społecznego w trudnym okresie dla Polski, który charakteryzował się ograniczeniami wolności i represjami.
Życiorys
Joanna Wojciechowicz, absolwentka Politechniki Gdańskiej, zdobyła swoje wykształcenie w 1970 roku, co otworzyło przed nią drogę do kariery w architekturze. Od 1970 do 1977 roku pracowała w Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Gdańsku, a następnie do 1980 roku pełniła rolę projektantki w Wydziale Architektury Urzędu Miasta Gdańska.
W roku 1979 zaczęła angażować się w działalność Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża oraz Ruchu Młodej Polski. Jej uczestnictwo w strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku, gdzie była łączniczką między zakładami a Prezydium MKS, a także tłumaczką dla zachodnich dziennikarzy, miało duże znaczenie dla jej dalszej kariery w opozycji.
Od września 1980 roku, Wojciechowicz stała się członkiem NSZZ „Solidarność”. W październiku i listopadzie tego samego roku kierowała Pracownią Plastyczną Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego w Gdańsku, z uwagi na swoje umiejętności w Dziale Rozpowszechniania Informacji. Współzałożyła także Radiową Agencję „Solidarność” (RAS) razem z Mieczysławem Cholewą, Ryszardem Czajkowskim oraz synem Michałem.
Jej zaangażowanie w Komitet Obrony Więzionych za Przekonania w Gdańsku miało miejsce od lutego 1981 roku. Od 13 grudnia 1981 roku, po internowaniu, była przetrzymywana w obozach w Strzebielinku, Bydgoszczy-Fordonie, Gołdapi i Darłówku, gdzie aktywnie uczestniczyła w tworzeniu gazetki „Internowanka”. Zwolnienie nastąpiło 23 lipca 1982 roku, w tym samym czasie jej syn Michał również został internowany.
Joanna Wojciechowicz brała udział w głodówce organizowanej w kościele św. Stanisława Kostki w Gdańsku w grudniu 1984 roku na rzecz uwolnienia Andrzeja Gwiazdy. W maju 1988, razem z Barbarą Madajczyk-Krasowską, Sławomirem Majewskim, Edmundem Krasowskim i Joanną Urban, zajmowała się obsługą informacyjną strajku w Stoczni Gdańskiej, gdzie jej mieszkanie stało się punktem kontaktowym dla zachodnich dziennikarzy.
Później, wspólnie z innymi opozycjonistami, współzałożyła Gdańską Agencję Informacyjną (GAI), którą kierowała do czerwca 1989. W GAI pracowali między innymi Jacek i Jarosław Kurscy oraz Piotr Semka. Jej mieszkanie i parafia św. Brygidy również stały się ważnymi miejscami dla mediów zagranicznych podczas strajków w sierpniu 1988 roku.
W lutym i maju 1989 roku również organizowała protesty w Trójmieście sprzeciwiające się budowie elektrowni jądrowej w Żarnowcu. Po tych wydarzeniach, w 1989 roku, wyjechała do Stanów Zjednoczonych, gdzie mieszkał już jej syn. Tam pracowała jako tłumaczka medyczna oraz opiekunka chorych aż do 2004 roku, kiedy to powróciła do kraju.
Na ranczu w Corvallis, gdzie także pracowała, a później zarządzała nim, pozostawała zaangażowana w działalność lokalną. W 2014 roku zdecydowała się na powrót do Polski. W 2022 roku, w formie książkowej, opublikowała swoje wspomnienia pod tytułem „Wspomnienia 1948–2021”.
Joanna Wojciechowicz znalazła się na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku w 2019 roku, a także została uwzględniona w książce Anny Herbich, wydanej w 2016 roku, pod tytułem „Dziewczyny Solidarności”. Jej działalność opozycyjna została uhonorowana Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006) oraz Krzyżem Wolności i Solidarności (2016). Joanna jest córką Zbigniewa i Anny.
Przypisy
- a b c d e f g Wojciechowicz Joanna - Biogramy [online], Encyklopedia Solidarności [dostęp 02.05.2023 r.]
- a b Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych" [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 02.05.2023 r.]
- Dane osoby z katalogu osób "rozpracowywanych" [online], Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [dostęp 02.05.2023 r.]
- AnnaA. Herbich AnnaA., Reżim uwięził jej 17-letniego syna i chciał zrobić z niej zdrajczynię. Historia Joanny Wojciechowicz [online], gazeta.pl, 07.10.2016 r. [dostęp 02.05.2023 r.]
- JoannaJ. Wojciechowicz JoannaJ., Wspomnienia 1948–2021, Wydawnictwo Czerwony Pająk, 2022, ISBN 978-83-954847-8-0.
- Ile kobiet "Solidarności" potrafisz wymienić? [online], kobieta.interia.pl, 04.06.2022 r. [dostęp 02.05.2023 r.]
- AnnaA. Dobiegała AnnaA., Joanna Wojciechowicz: zorganizowała u siebie punkt kontaktowy dla zagranicznych dziennikarzy [online], wysokieobcasy.pl, 05.07.2019 r. [dostęp 02.05.2023 r.]
- IzabelaI. Biała IzabelaI., Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta, 05.07.2019 r. [dostęp 14.05.2021 r.]
- AnnaA. Herbich AnnaA., Dziewczyny z Solidarności, wyd. I, Kraków 2016, ISBN 978-83-240-3464-2.
- Postanowienie nr rej. 295/2016 Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29.07.2016 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2016 r. poz. 884).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12.12.2006 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2007 r. nr 23, poz. 257).
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Krzysztof Wiecheć | Jarosław Wilczyński | Artur Łakomiec | Grzegorz Świercz | Marian Skalski | Andrzej Chmielewski (polityk) | Michał Chojara | Jerzy Jabłoński (wicewojewoda) | Metodiusz Bartnik | Romuald Kunat | Andrzej Kryj | Jarosław Górczyński | Feliks Fiutowski | Adam Granica | Tomasz Półgrabski | Zbigniew Walczyk (polityk) | Jan Szostak (ur. 1957) | Tadeusz Łodykowski | Aleksander Ziemian | Teofil GłowackiOceń: Joanna Wojciechowicz